 |
| Καλλιτεχνική απεικόνιση του Trace Gas Orbiter που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Εικόνα: ESA/ATG medialab |
Σύμφωνα με δεδομένα που συνέλεξε το σκάφος TGO (Trace Gas Orbiter), που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη, κάτω από την αρειανή επιφάνεια εντοπίστηκαν ίχνη υδρογόνου, τα οποία πιθανότατα ανήκουν σε μόρια νερού.
Η περιοχή Candor Chaos, όπου ανιχνεύτηκε το υδρογόνο, βρίσκεται στο μεγαλύτερο σύστημα φαραγγιών του Ηλιακού μας Συστήματος, γνωστό ως “Valles Marineris2“.
Πιο συγκεκριμένα, η ανακάλυψη αυτή πραγματοποιήθηκε χάρη στη συλλογή δεδομένων ενός εκ των τεσσάρων οργάνων που διαθέτει το σκάφος TGO, το όργανο FREND (Fine Resolution Epithermal Neutron Detector). Το όργανο αυτό χρησιμοποιείται για τη χαρτογράφηση του υδρογόνου στο αρειανό υπέδαφος.
Όπως φαίνεται και από την ονομασία του, πρόκειται για έναν ανιχνευτή νετρονίων. Τα νετρόνια εκπέμπονται όταν σωματίδια υψηλής ενέργειας, γνωστά και ως “κοσμικές ακτίνες”, πέφτουν στην επιφάνεια του Άρη. Τα πιο ξηρά εδάφη εκπέμπουν περισσότερα νετρόνια από ό,τι τα πιο υγρά και, επομένως, από τη μέτρηση του αριθμού των νετρονίων μπορούμε να συμπεράνουμε έμμεσα πόσο υδρογόνο -και άρα πόσο νερό- υπάρχει σε μια περιοχή.
 |
| Ο χάρτης απεικονίζει την μωβ περιοχή “C” του Valles Marineris η οποία είναι πλούσια σε υδρογόνο. Εικόνα: I. Mitrofanov et al. (2021) |
Τα δεδομένα του FREND μάς δείχνουν πως υπάρχει τεράστια ποσότητα υδρογόνου στην περιοχή Candor Chaos. Εφόσον αυτό ισχύει, τότε ενδέχεται στην περιοχή να υπάρχει παγωμένο νερό, το οποίο καταλαμβάνει περίπου το 40% της συνολικής έκτασης (περίπου 41.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) της περιοχής Candor Chaos.
Αν και είναι γνωστό ότι υπάρχει παγωμένο νερό στον Άρη, το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στους πόλους. Στο παρελθόν οι ερευνητές αναζήτησαν νερό σε στερεή μορφή στην περιοχή του Ισημερινού του Άρη.
Ωστόσο, κατάφεραν να μελετήσουν μόνο την επιφανειακή σκόνη, εντοπίζοντας μια απειροστά μικρή και ασήμαντη ποσότητα νερού. Πλέον με τη βοήθεια του FREND οι ερευνητές έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερο βάθος κάτω από την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη.
 |
| Στην πάνω μεριά της εικόνας φαίνεται η περιοχή Candor Chaos όπου ανιχνεύτηκε το υδρογόνο. Εικόνα: ESA/ DLR/ FU Berlin (G. Neukum)/ CC BY-SA 3.0 IGO |
Η ανακάλυψη νερού -έστω και σε μορφή πάγου- σε τόσο μεγάλη ποσότητα στο υπέδαφος του Άρη ήταν απρόσμενη και εξέπληξε τους ερευνητές. Σύμφωνα με τον Alexey Malakhov του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ο οποίος είναι ένας από τους εισηγητές αυτής της νέας δημοσίευσης, το νερό που ανακαλύφθηκε στο υπέδαφος του Άρη είναι κατά βάση πάγος.
Πυκνώνει το μυστήριο των "υπόγειων λιμνών" του Άρη
Ωστόσο, για να διατηρείται νερό σε παγωμένη μορφή, σημαίνει πως το επιτρέπουν οι συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, οι οποίες όμως παραμένουν άγνωστες. Εξάλλου, σε περιοχές κοντά στον Ισημερινό όπου βρίσκεται και το Candor Chaos, το παγωμένο νερό συνήθως εξαχνώνεται.
Θα πρέπει λοιπόν, να υπάρχουν κάποιες αιτίες ή κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες (θερμοκρασίας και πίεσης), που να αποτρέπουν την εξάχνωσή του. Επίσης, είναι πιθανό να υπάρχει μια πηγή η οποία να αναπληρώνει το νερό, αν και ο ισχυρισμός αυτός παραμένει υποθετικός.
Η ανακάλυψη αυτή δημοσιεύτηκε στις 19 Νοεμβρίου 2021 στο διαδίκτυο, ενώ θα δημοσιευτεί επίσημα στο περιοδικό “Icarus” τον Μάρτιο του 2022. Επίσης, ανακοινώθηκε από την επίσημη ιστοσελίδα της ESA στις 15 Δεκεμβρίου 2021.
1. Το πρόγραμμα ExoMars περιλαμβάνει δύο βασικά σκέλη. Το πρώτο αφορά τον δορυφόρο TGO που εκτοξεύθηκε το 2016, ενώ το δεύτερο περιλαμβάνει το rover “Rosalind Franklin” (γνωστό και ως “Exomars rover”) και το “Kazachok”, ένα σύστημα προσεδάφισης, το οποίο θα έχει, μάλιστα, τη δυνατότητα διεξαγωγής πειραμάτων.
Αυτά θα εκτοξευθούν τον Σεπτέμβριο του 2022 και θα προσεδαφιστούν στην επιφάνεια του Άρη 9 μήνες αργότερα. Σκοπός των δύο αποστολών είναι να απαντήσουν στο ερώτημα περί ύπαρξης ζωής στο παρελθόν του Άρη.
2. Το σύστημα φαραγγιών Valles Marineris έχει μήκος 4.000 χιλιόμετρα, βάθος 7 χιλιόμετρα και πλάτος 200 χιλιόμετρα.
3. Εξάχνωση είναι η διαδικασία μετατροπής μιας στερεής ουσίας απευθείας σε αέρια μορφή.
Αντλήθηκαν πληροφορίες απο: astronio
